ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURUSUNDA BULUNAN KİŞİLERİN GÖZETİM ALTINA ALINMASI (Mülteci, Şartlı Mülteci,İkincil Koruma) 

6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun Başvuru Sahiplerinin İdari Gözetimi kenar başlıklı 68. maddesinde ;

Başvuru sahiplerinin, sırf sadece uluslararası koruma başvurusunda bulunmalarından dolayı idari gözetim altına alınmayacağını ayrıca başvuru sahiplerinin(mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma) idari gözetim altına alınmasının istisnai bir durum olduğunu belirtmiştir.

Başvuru sahibi, kimlik veya vatandaşlık bilgilerinin doğruluğuyla ilgili ciddi şüphe varsa, bu bilgilerinin tespiti amacıyla, sınır kapılarında usulüne aykırı surette ülkeye girmekten alıkonulması amacıyla, idari gözetim altına alınmaması durumunda başvurusuna temel oluşturan unsurların belirlenemeyecek olması ve kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehlike oluşturması hâlinde idari gözetim altına alınabilir.

İdari gözetimin gerekip gerekmediği bireysel olarak değerlendirilir. 

Başvuru sahiplerinin yukarıda belirtilmiş olan istisnai olarak idari gözetim altına alındığı hallerde; idari gözetim altına alınmadan önce, 71’ inci maddede; “Başvuru sahibine, kendisine gösterilen kabul ve barınma merkezinde, belirli bir yerde veya ilde ikamet etme zorunluluğu ile istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilebilir. (2) Başvuru sahibi, adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak ve ikamet adresini valiliğe bildirmekle yükümlüdür” şeklinde belirtilen ikamet zorunluluğu ve bildirim yükümlülüğünün yeterli olup olmayacağı öncelikle değerlendirilir. Valilik, idari gözetim yerine başka usuller belirleyebilir. Bu tedbirler yeterli olmadığı takdirde, idari gözetim uygulanır. 

İdari gözetim kararı, idari gözetim altına alınma gerekçelerini ve gözetimin süresini içerecek şekilde idari gözetim altına alınan kişiye veya yasal temsilcisine ya da avukatına yazılı olarak tebliğ edilir. İdari gözetim altına alınan kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kararın sonucu ve itiraz usulleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi bilgilendirilir. Bu konuda uzman bir avukatla çalışmanız daha faydalı olacaktır.

Başvuru sahibinin idari gözetim süresi otuz günü geçemez. İdari gözetim altına alınan kişilerin işlemleri en kısa sürede tamamlanır. İdari gözetim, şartları ortadan kalktığı takdirde derhâl sonlandırılır. 

İdari gözetimin her aşamasında, kararı alan makam tarafından, idari gözetim sonlandırılarak, 71’ inci maddede; Başvuru sahibine, kendisine gösterilen kabul ve barınma merkezinde, belirli bir yerde veya ilde ikamet etme zorunluluğu ile istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilebilir. (2) Başvuru sahibi, adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak ve ikamet adresini valiliğe bildirmekle yükümlüdür” şeklinde belirtilen yükümlülüklerin veya başka tedbirlerin yerine getirilmesi istenebilir. 

İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetime karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir. Başvuru idari gözetimi durdurmaz. Dilekçenin idareye verilmesi hâlinde, dilekçe yetkili sulh ceza hâkimine derhâl ulaştırılır. Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir. 

6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun Başvuru sahiplerinin idari gözetimi kenar başlıklı 68/2 fıkra uyarınca; “Başvuru sahiplerinin idari gözetim altına alınması istisnai bir işlemdir. Başvuru sahibi sadece aşağıdaki hâllerde idari gözetim altına alınabilir: a) Kimlik veya vatandaşlık bilgilerinin doğruluğuyla ilgili ciddi şüphe varsa, bu bilgilerinin tespiti amacıyla b) Sınır kapılarında usulüne aykırı surette ülkeye girmekten alıkonulması amacıyla c) İdari gözetim altına alınmaması durumunda başvurusuna temel oluşturan unsurların belirlenemeyecek olması hâlinde ç) Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehlike oluşturması hâlinde” idari gözetim altına alınan kişi, usul ve esasları yönetmelikle belirlenmek üzere ziyaretçi kabul edebilir. İdari gözetim altına alınan kişiye yasal temsilcisi, avukat, noter ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği görevlileriyle görüşme imkânı sağlanır. 

İdari gözetim altına alınan kişinin süreci daha kolay takip edebilmek ve hak mahrumiyeti yaşamamak adına, alanında uzman bir avukattan destek alması sürecin daha sağlıklı ilerlemesini sağlayacaktır.

Av. Yeşim Ezgi TÜRKMEN