TRAFİK KAZALARINDA MANEVİ TAZMİNAT
Ne yazık ki ülkemizde her yıl trafik kazası sebebiyle binlerce insanımızı kaybetmekteyiz ve binlerce insanımız sakat kalmaktadır. Keza meydana gelen kazaların çok ağır sonuçları olup, kişilerin ve ailelerinin maddi ve manevi yıkımlara uğramasına yol açmaktadır. Bu durumlarda kayba uğrayanın kendisi veya ölüm halinde mirasçıların uğradığı maddi ve manevi zararları telafi edebilmeleri için tazminat davası açma lüzumu ortaya çıkmaktadır. Trafik kazası tazminat davası bakımından hak kayıplarına uğranılmaması için vatandaşlarımızın her zaman yanındayız.
Trafik kazasında manevi tazminat davası
•Ölümlü trafik kazalarında; Ölen kişinin yakınları duydukları elem, acı ve üzüntü nedeniyle manevi tazminat talep edebilirler.
•Yaralanmalı trafik kazalarında; Yaralanan kişi ve ağır bedensel zarar olması halinde yakınları duydukları elem, acı ve üzüntü nedeniyle manevi tazminat talep edebilirler.
•Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir. Ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir. (TBK 56)
Trafik kazası tazminat davasında görevli mahkeme
•Eğer trafik kazası yaralanmalı ya da ölümlü ise açılacak tazminat davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
•Aynı zamanda dava trafik sigortasını yapan şirkete açılacaksa burada görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi görevlidir.
Trafik kazası tazminat davasında yetkili mahkeme
•Yaralanmalı ya da ölümlü trafik kazalarında birden çok yetkili mahkeme vardır.
•Trafik kazaları nedeniyle açılacak tazminat davaları, zarar görenin(davacının) ikametgahı mahkemesinde açılabilir. (HMK 16/1)
•Trafik Kazasının meydana geldiği yer mahkemesinde açılabilir.(HMK 16/1)
•Davalılardan herhangi birisinin ikametgahı mahkemesinde tüm sorumlulara maddi ve manevi tazminat davası açılabilir. (HMK md.6)
•Trafik sigortası şirketinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir.(HMK 14/2)
Trafik kazasında maddi ve manevi tazminat davası kime karşı açılır?
•Trafik kazası neticesinde ölüm, yaralama veya herhangi bir malvarlığı zararı meydana gelmesi halinde aşağıdaki kişilere maddi ve manevi tazminat davası açılabilir:
•Trafik kazasında kusurlu olan aracın sürücüsü aleyhine tazminat davası açılabilir (BK md.49).
•Aracın sahibi (KTK md.3) kural olarak aracın işleteni olarak kabul edildiğinden trafik kazası nedeniyle tazminat sorumluluğu vardır ( KTK md.85/1).
•Trafik kazasına karışan aracın işleteni de oluşan her türlü zarardan sorumlu olduğundan işletene de maddi ve manevi tazminat davası açılabilir (KTK md.85/1).
Trafik kazasında manevi tazminatı davasını kimler açabilir?
•Trafik kazasında yaralanma meydana gelmişse, yaralanan kişi trafik kazası nedeniyle uğradığı elem, keder ve üzüntü nedeniyle de manevi tazminat talep edebilir.
•Trafik kazası nedeniyle ağır bedensel bir yaralanma meydana gelmişse, yaralanan kişinin yakınları (anne, baba, eş, çocuklar, nişanlı) da sadece “manevi tazminat davası” açabilirler (BK md.56).
•Ölümlü trafik kazalarında ise, ölenden yaşarken destek alan herkes maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
Trafik kazasında manevi tazminat talep etme süresi
•Trafik kazasının meydana geldiği, yani haksız fiilin işlendiği gün, tazminat davası zamanaşımı süresi işlemeye başlar.
•Tazminat davası esas zamanaşımı süresi: Trafik kazası nedeniyle zarar görenin, zararı ve faili öğrendiği tarihten itibaren başlayacak 2 yıllık zamanaşımı süresi vardır. Zarara uğrayan, faili ve zararı daha geç öğrense bile her halde fiilin işlenmesinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi söz konusudur (KTK md.109). Ceza zamanaşımı süresi: Trafik kazası nedeniyle bir suç işlenmişse ceza zamanaşımı süreleri de uygulanır (KTK 109/2). Trafik kazalarında yaralanma varsa taksirle adam yaralama suçu; ölüm varsa taksirle adam öldürme suçu meydana gelir.
Sigorta Şirketine Başvuru Yapılması
•Ölen kişilerin yakınları bu durumdan manevi olarak ne kadar etkilenirse etkilensin trafik sigortası poliçesine dayanarak manevi tazminat talep edemiyor. Zorunlu trafik sigortası poliçeleri ana teminatları tüm sigorta şirketleri için ortak olup, hepsinde aynı şartlar geçerli olacak şekilde düzenlenmiş manevi tazminat düzenlenmemiştir. Fakat sigorta şirketleri trafik sigortalarına ek teminatlar eklenebiliyor. Motorlu kara taşıtları ihtiyari mali sorumluluk sigortası ile manevi tazminat teminatını trafik poliçelerine ve kaskolara ekletme imkanı sağlatmakta olup, bu şekilde manevi tazminat varsa talep edebilirler.
Trafik kazası sonucu manevi tazminat hakkı için şartların oluşup oluşmadığı ve talep edilebilirlik açısından uzman bir avukata başvurmakta fayda olacaktır.
Av.Yeşim Ezgi Türkmen