Tapu İptal ve Tescil Davası Nedir?

Tapu iptali ve tescili davası, usulsüz, yolsuz ve hukuka aykırı olarak düzenlenen tapu kaydının usule uygun hale getirilmesi için açılan dava türüdür.

Tapu iptal ve tescil davası, ayni hakkı ihlal edilen kişinin mülkiyet hakkını temin eden en önemli dava türlerinden biridir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 1 nolu Ek Protokol, tüm sözleşmeci devletlere mülkiyet hakkı ihlal edildiğinde bireye etkin koruma mekanizmaları sağlanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, mülkiyet hakkı ihlalleri iç hukuk yolları ile giderilemediği takdirde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılması mümkündür.

Tapu İptal ve Tescil Davasını Kim Açabilir?

Tapu kayıtları alenidir. İlgili herkes inceleyebilir. Bir tapu kaydı usule ve kanuna aykırı olarak oluşmuş ise, o kaydın iptalinde kendisinin bir menfaati olan herkes tapu iptal ve tescil davası açabilir.

Tapu İptal ve Tescil Davası Kime Karşı Açılır?

Taşınmazın aynından kaynaklanan tüm davalar, tapu kaydında taşınmazın mülkiyetinin sahibi kim gözüküyorsa o kişiye karşı açılır. Tapu Kaydındaki kayıtlı malikinin ölmesi durumunda dava malikin mirasçılarına açılması gerekir.

Tapu İptal ve Tescil Davasında Yetkili Ve Görevli Mahkeme Hangisidir?

Taşınmazın aynından kaynaklanan davalarda yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkili mahkemedir. 

Tapu iptali ve tescili davasında taşınmazın büyüklüğü, taşınmazın niteliği, maddi değeri vb. gibi karakterine bakılmaksızın görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. 

Tapu İptal ve Tescil Davası Hangi Sebeplerle Açılır?

Vekalet görevinin kötüye kullanılması nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası,

Muris muvazaası (mirastan mal kaçırma) nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası,

Hukuki ehliyetsizlik nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası,

Hata, hile, korkutma gibi irade bozuklukları Tapu İptal ve Tescil Davası,

Vasiyetnamenin geçersizliği sebebiyle Tapu İptal ve Tescil Davası,

İnanç sözleşmesine dayalı olarak Tapu İptal ve Tescil Davası,

Kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası,

Aile Konutu Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası,

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası,

Hatalı kadastro tespiti nedeniyle vb. sebeplerle Tapu İptal ve Tescil Davası açılabilir.

Tapu İptal ve Tescil Davasını Açma Süresi

Tapu iptal davasının zamanaşımı süresi dayandığı hukuki sebebe ve kanuna göre değişir. Genel olarak 10 yıldır.

Kadastrodan kaynaklı tapu iptal ve tescil davaları ise, Kadastro Kanunu’nda yer alan “hak düşürücü süre” nedeniyle 10 yıl içinde açılmak zorundadır. 

Miras hukukundan kaynaklı davalarda kanun farklı süreler öngörmüş olabilir. Ancak, mirasçılar arasında muris muvazaasına (mirasçıdan mal kaçırma amacına dayanan hibe, satış, ölünceye kadar bakım vaadi sözleşmesi vs) dayanan tapu iptal davası hak düşürücü süre veya zamanaşımına tabi değildir.

Yolsuz tescile dayanan tapu iptal davaları da bir süreyle sınırlı değildir. 

Tapu İptal Davaları Ne Zaman Açılmaz?

Tapu tescil işlemi yapılmamış taşınmazlarda mülk devlet hazinesine aitse ve taşınmazı kullanmakta olan kişi en az 20 senedir bu taşınmazı kullanıyorsa taşınmazı ücreti karşılığında öncelikli olarak sahip olma imkanı vardır. Bu şartlarda yapılan tescil işlemi aleyhine dava açılabilmesi mümkün değildir. burada dikkat edilmesi gereken husus en az 20 yıldır kullanılan taşınmazın devlet hazinesine mi yoksa özel kişilere mi ait olduğunun belirlenmesidir. Eğer mülk özel kişilere aitse bu durum başka biri tarafında izinsiz kullanım işgal olarak kabul edilir ve süresiz olarak dava açılabilmesi hale gelir.

Tapu İptal ve Tescil Davası Kesinleşmeden İcraya Konulabilir mi?

Taşınmazın aynına ilişkin olduğundan ve mülkiyet değişikliğine sebep olduğundan mahkeme kararı kesinleşmeden icraya konulamaz.

Tapu iptal ve tescil davasının hangi durumlarda ve hangi sürede açılacağı konusunda ve bu davaya ilişkin hukuki süreçte hak kaybı yaşamamak adına, Gayrimenkul Hukuku alanında uzman bir avukat danışmakta fayda olacaktır.

Av. Yeşim Ezgi TÜRKMEN