Seri Muhakeme Usulü, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 250. Maddesinde son değişikliklerle birlikte düzenleme alanı bulmuştur. Hukuk sistemimize yeni gelen bu uygulama aşağıda anlatılan hali ile uygulama alanı bulmaktadır.

• Soruşturma evresi sonunda aşağıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılması için yeterli şüphe oluştuğu vakit kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde seri muhakeme usulü uygulanır:

•Türk Ceza Kanunu’nda yer alan; Hakkı olmayan yere tecavüz, Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, Trafik güvenliğini tehlikeye sokma, Gürültüye neden olma, Parada sahtecilik, Mühür bozma, Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan, Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama, Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suçlarıdır.

•10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 13’üncü maddesinin birinci, üçüncü ve beşinci fıkraları ile 15 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen suçlar. 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 93 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen suç.13/12/1968 tarihli ve 1072 sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanunun 2’ nci maddesinde belirtilen suç. 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ek 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen suç.

•Cumhuriyet savcısı veya kolluk görevlileri, şüpheliyi, seri muhakeme usulü hakkında bilgilendirir. Cumhuriyet savcısı tarafından seri muhakeme usulünün uygulanması şüpheliye teklif edilir ve şüphelinin müdafii huzurunda teklifi kabul etmesi hâlinde bu usul uygulanır. (Bu durum zorunlu müdafilik halidir.)

•Cumhuriyet savcısı, Türk Ceza Kanununun 61’ inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen hususları göz önünde bulundurarak, suçun kanuni tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında tespit edeceği temel cezadan yarı oranında indirim uygulamak suretiyle yaptırımı belirler.

•Sonuç olarak belirlenen hapis cezası Cumhuriyet savcısı tarafından, koşulları bulunması hâlinde Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesine göre seçenek yaptırımlara çevrilebilir veya 51 inci maddesine göre ertelenebilir.

•Belirlenen yaptırımlar hakkında, Cumhuriyet savcısı tarafından, koşulları bulunması hâlinde 231 inci madde kıyasen uygulanabilir. Bu madde kapsamında yaptırım uygulanması, güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümlerin uygulanmasına engel teşkil etmez.

•Cumhuriyet savcısı, şüpheli hakkında seri muhakeme usulünün uygulanmasını yazılı olarak görevli mahkemeden talep eder. Görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.

•Mahkeme, şüpheliyi müdafi huzurunda dinledikten sonra şartların gerçekleştiği ve eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğu kanaatine varırsa talepte belirlenen yaptırım doğrultusunda hüküm kurar; (Cumhuriyet savcısının talebi doğrultusunda mahkemece kurulan hükme itiraz edilebilir) aksi takdirde talebi reddeder ve soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla dosyayı Cumhuriyet başsavcılığına gönderir. Mazeretsiz olarak mahkemeye gelmeyen şüpheli, bu usulden vazgeçmiş sayılır.

•Seri muhakeme usulünün herhangi bir sebeple tamamlanamaması veya soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla Cumhuriyet başsavcılığına gönderilmesi hâllerinde, şüphelinin seri muhakeme usulünü kabul ettiğine ilişkin beyanları ile bu usulün uygulanmasına dair diğer belgeler, takip eden soruşturma ve kovuşturma işlemlerinde delil olarak kullanılamaz.

•Suçun iştirak hâlinde işlenmesi durumunda şüphelilerden birinin bu usulün uygulanmasını kabul etmemesi hâlinde seri muhakeme usulü uygulanmaz. 

•Seri muhakeme usulü, yaş küçüklüğü ve akıl hastalığı ile sağır ve dilsizlik hâllerinde uygulanmaz. 

•Resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle şüpheliye ulaşılamaması hâlinde, seri muhakeme usulü uygulanmaz.

Seri muhakeme hem ceza miktarı hem yargılama aşaması açısından avantajlar ve kolaylıklar barındırmaktadır. Şüpheli açısından menfaat dengesi de kurmaktadır. Ceza Hukukunda yeni olan bu uygulama ile ilgili daha ayrıntı bilgi alabilmek için Ceza hukukunda uzman bir avukata başvurabilirsiniz.

Av. Yeşim Ezgi Türkmen