Özel Belgede Sahtecilik Suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Kamu Güvenine Karşı Suçlar başlığı altında 207 ve 208. maddelerinde düzenlenmektedir. Ayrıca 211. Maddesinde Daha Az Cezayı Gerektiren Hal ve 212. Maddesinde  İçtima düzenlenmiştir. Özel belgede sahtecilik suçu için ayrı bir başlığa yer vermemizin sebebi resmi belgeyi düzenleme yetkisi kamu görevlisine aitken özel belgeyi herkes düzenleyebilmektedir.

TCK M. 207: Özel Belgede Sahtecilik

•Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır(TCK 207/1). Özel belgede sahtecilik suçunda dikkat edilmesi gereken hususlardan biri ise özel belgede sahtecilik suçunun gerçekleşebilmesi için belgenin kullanılması şarttır. Belgenin kullanılması suçun zorunlu unsurlarından biridir. Yani sahte olarak düzenlenen belge kullanılmazsa özel belgede sahtecilik suçu gerçekleşmez. Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır(TCK 207/2).

•Özel belgede sahtecilik suçunun konusu hangi belgeler olabilir birlikte inceleyelim. Kira sözleşmeleri, Dilekçeler, özel doktor raporu, faturalar, işe giriş bildirgesi, banka teminat mektubu, vergi beyannameleri, adi apartman makbuzları ve reçeteleri vs. gibi her türlü özel belgedir.

•Özel belgede sahtecilik suçunun oluşabilmesi için unsurlarının tam olması gerekmektedir. Özel belgede sahtecilik suçunun unsurlarına bakıldığında yazılı olması, hukuki bir değere sahip belge üzerine yazılması ve özel belgeyi düzenleyenin belgeden anlaşılması gerekmektedir. Ayrıca özel belgede aldatıcılık vasfının bulunup bulunmadığını, özel belgenin objektif özelliklerine göre tespit edilmesi gerekmektedir. Çünkü sahteciliğin herkes tarafından anlaşılabilmesi mümkünse özel belgede sahtecilik suçu oluşmaz.

•Eğer ki kıymetli evrak(çek, poliçe, bono) niteliğine haiz evrakların unsurları eksik olursa resmi evrakta sahtecilik suçu değil, özel evrakta sahtecilik suçu oluşmaktadır.

•Önemle belirtmek gerekir ki özel belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi de cezalandırılır. Gerçek bir özel belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır(TCK 208/1).Örneğin vasiyetnameyi yırtmak kişi özel belgeyi kullanamayacağı için bu suç oluşur.

•Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde,  kanun verilen cezada yarı oranında indirime gidileceğini belirtmiştir.

•Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur(TCK 212). Uygulamada çoğunlukla özel belgede sahtecilik suçu ile dolandırıcılık suçunun(nitelikli) birlikte işlenmektedir.  Bu durumda, fiil tek olsa bile, fail hem özel belgede sahtecilik suçu ile hem de dolandırıcılık suçunun nitelikli hali ile cezalandırılmalıdır.

Özel belgede sahtecilik suçu için, re'sen soruşturma ve kovuşturma yapılır, şikayete tabi değildir.

Özel belgede sahtecilik suçu aynı zamanda uzlaşma kapsamında da olmadığından uzlaşma prosedürü işletilmeden doğrudan yargılama yapılabilecektir. 

Bir belgenin resmi belge yada özel belge mi niteliğine haiz olup olmadığını ya da bu belgelerle işlenen suçların daha fazla cezayı gerektirip gerektirmediğinin belirlenebilmesi ve hak kaybına uğramamak adına bu konuda uzman bir avukata başvurulması faydalı olacaktır.

Av. Yeşim Ezgi Türkmen