•Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası verilir.(Söz konusu ceza seçimlik olmayıp hem hapis hem de adli para cezasına hükmedilir.)

•Dolandırıcılık suçunun; Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle, Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle, Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle, Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle, Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak, Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle, Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle, Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında, Serbest meslek sahibi kişiler tarafından,  mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle, Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla, Sigorta bedelini almak maksadıyla, Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle, İşlenmesi halinde, dolandırıcılık suçunun nitelikleri halleri oluşur.

•Ancak,  Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,  Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,  Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla, Sigorta bedelini almak maksadıyla,  Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle, sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz. 

•Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

Dolandırıcılık suçunun daha ağır cezayı gerektiren halleri;

•Dolandırıcılık  üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında arttırılır.  Suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır. Dolandırıcılık suçunun daha az cezayı gerektiren haline bakıldığında; Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikayet üzerine daha az cezayı gerektiren hali düzenlenmiştir.

Şahsi cezasızlık sebebi veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebepleri sayarsak; Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin, üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın, aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin, zararına olarak işlenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz. Bu suçların, haklarında ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının zararına olarak işlenmesi halinde; ilgili akraba hakkında şikâyet üzerine verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.

Dolandırıcılık suçunun etkin pişmanlık hali kanunda düzenlenmiştir. Dolandırıcılık suçu tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir. Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir. Kısmen geri verme veya tazmin halinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için, ayrıca mağdurun rızası aranır.

•Dolandırıcılık suçunun tüzel kişi tarafından işlenmesi halinde güvenlik tedbiri yaptırımı ile karşı karşıya kalınmaktadır.

•Basit dolandırıcılık suçu TCK 157 taraflar arasında uzlaştırma prosedürü uygulanmasını gerektiren suçlardandır. Dolandırıcılık suçu şikâyete tabi suçlardan değildir.

•Özel evrakta sahtecilik suçu, basit veya nitelikli dolandırıcılık suçu ile birlikte işlenebilecek suçlardandır. Resmi evrakta sahtecilik suçu ise ancak nitelikli dolandırıcılık suçu ile birlikte işlenebilecek suçlardandır. Bu iki suç dolandırıcılık suçu ile birlikte işlendiğinde, failin işlediği fiil tek olsa bile faile her bir suçtan ayrı ayrı ceza verilir.

Dolandırıcılık suçunun unsurlarının oluşup oluşmadığı, etkin pişmanlık halinden yararlanılıp yararlanılamayacağı gibi durumlar yapılacak yargılamada büyük önem taşıdığından, bu konuda alanında uzman bir ceza avukatına başvurmakta fayda olacaktır.

Av. Yeşim Ezgi TÜRKMEN