İtiraz kanun yolu Ceza muhakemesinde olağan bir kanun yolu olarak CMK Madde 267 vd düzenlenmektedir.

İtiraza konu olan kararlar hâkim kararları (Adli kontrol, tutuklama kararları gibi) ve de kanunun gösterdiği hallerde mahkeme kararları (iddianamenin iadesi gibi) dır

Hâkim ve mahkeme kararlarına karşı Cumhuriyet savcısı, şüpheli, sanık ve katılan sıfatını almış olanlar ile katılma isteği karara bağlanmamış, reddedilmiş veya katılan sıfatını alabilecek surette suçtan zarar görmüş bulunanlar itiraz kanun yoluna başvurabilmektedir.

İtiraz kanun yoluna başvuru süresi ise İlgili tarafın yüzüne karşı verilen karar kendisine açıklanır ise tefhimden itibaren; hazır bulunamayan ilgilisine ise tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde yapılması gerekmektedir.

İtiraz, kararı veren mahkemeye verilecek bir dilekçe ile yapılabileceği gibi zabıt katibine tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak da yapılabilir. 

Kararına itiraz edilen hâkim veya mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercilere (CMK m. 268/3 te sayılmıştır.)  gönderir.14/07/2021 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 1/1/2022 tarihinde yürürlüğe girecek olan değişiklik ile 268. Maddeye dikey itiraz usulü eklenmiş bulunmaktadır; 

“Sulh ceza hâkimliğinin tutuklama ve adli kontrole ilişkin verdiği kararlara karşı yapılan itirazların incelenmesi, yargı çevresinde bulunduğu asliye ceza mahkemesi hâkimine aittir. İtirazı incelemeye yetkili mercilerin farklı olduğu hâllerde, itirazların gecikmeksizin incelenmesi amacıyla, kararına itiraz edilen sulh ceza hâkimliği tarafından gerekli tedbirler alınır. Sulh ceza hâkimliği işleri, asliye ceza hâkimi tarafından görülüyorsa itirazı inceleme yetkisi ağır ceza mahkemesi başkanına aittir.”

İtiraz ilk derece mahkemesi kararı neticesinde başvurulabilecek bir kanun yolu olsa da, kararın yerine getirilmesini kendiliğinden durdurmaz fakat mahkeme tarafından bu yönde bir karar verilebilir.

Kural olarak itiraz başvurusu üzerine itiraz hakkında duruşma yapılmaksızın ve mümkün olan en kısa sürede karar verilir. Gerekli görüldüğünde Cumhuriyet savcısı ve sonra müdafi veya vekil dinlenir.

 İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesin olmakla birlikte bu durumun tek istisnası; ilk defa merci tarafından verilen tutuklama kararlarıdır. Bu tutuklama kararlarına karşı tekrar itiraz yoluna gidilebilmektedir.

Ceza Muhakemesinde olağan kanun yollarından biri olan İtiraz için, ilk derece mahkemesi kararı sonrasında yasal süreyi kaçırmadan ve hak kaybı yaşamadan yasa yoluna başvurabilmek için ceza hukuku alanında uzman bir avukata danışmakta fayda olacaktır.

Av. Fırat Fesih KAYA