ANONİM ŞİRKET YAPISI

              Türk Ticaret Kanunu madde 269 vd. düzenleme alanı bulmaktadır. Anonim şirket     TTK da sayılan bir ticaret şirketi olup kanunda düzenlenen haliyle yapısı şu şekildedir;

1.Anonim şirket bir ticaret şirketi olup kendi tüzel kişiliğine sahiptir. Esas Sözleşmenin tescili ile tüzel kişiliğini kazanmaktadır.

2.Anonim şirket en az bir gerçek ya da tüzel kişi ile kurulabilmektedir. Ancak finansal kiralama söz konusu ise en az 5, sigorta şirketi söz konusu ise en az 200 kişi ile kurulabilecektir. 

3.Anonim şirket bir sermaye şirketidir. Bu nedenle ortakların sorumluluğu söz konusu olmayıp borçlardan dolayı birinci derecen şirketin sorumluluğu söz konusudur. Bu nedenle Anonim şirkete getirilebilecek sermaye konusuna bir sınırlama söz konusudur. Şöyle ki; 

Anonim şirketlere ayni haklar ya da sınırlı ayni hak sermaye olarak getirebilir ancak üzerinde haciz, tedbir bulunmamalıdır.

Kişisel emek, ticari itibar ya da hizmet edimleri ise Anonim şirkete sermaye olarak getirilememektedir. 

Anonim şirketlerin sermayesi esas ya da kayıtlı sermaye olabilmektedir. Eğer kayıtlı sermaye benimsenecek ise bunun esas sözleşmede belirtilmesi gerekmektedir.

Sermayenin ¼ nin kuruluş aşamasında getirilmesi kalan kısmın ise sözleşme tescilinden itibaren 24 ay içinde yerine getirilmesi gerekmektedir.

Sermaye en az 50 bin TL olup, CB sınıra tabi olmaksızın bu asgari tutarı artırma yetkisine sahiptir. Eğer halka açık anonim şirket söz konusu ise asgari sermaye tutarı 100 bin TL olarak karşımıza çıkmaktadır.

4.Anonim şirketlerde paylar, şirket tüzel kişilik kazandığında kendiliğinden oluşmaktadır. Tescilden önce pay taahhüdü devri geçersizdir. Bir payın nominal değeri 1 kr dan az olamaz. 

5.Anonim şirketlerde zorunlu organlar Yönetim Kurulu ve Genel Kuruldur.

6.Bakanlık izni aranan Anonim Şirketler ise şöyledir;

Bankalar, Tüketici Finansmanı ve Kart Hizmetleri Şirketleri, Finansal Kiralama Şirketleri, Faktöring Şirketleri, Varlık Yönetim Şirketleri, Sigorta Şirketleri, Anonim şirket olarak kurulan Holdingler, Döviz Büfesi işleten şirketler, Umumi mağazacılıkla uğraşan şirketler, Tarım ürünleri lisanslı depoculuk şirketleri, Ürün ihtisas borsası şirketleri, Bağımsız denetim şirketleri, Gözetim şirketleri, Teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleridir.

7.Şirket, kurucuların, kanuna uygun olarak düzenlenmiş bulunan, sermayenin tamamını ödemeyi, şartsız taahhüt ettikleri, imzalarının noterce onaylandığı esas sözleşmede, anonim şirket kurma iradelerini açıklamalarıyla kurulur. (TTK madde 335/1)

Anonim şirketin yapısal özelliği genel hatları ile bu şekilde olmakla birlikte kuruluş aşaması, izin gereken haller, tüzel kişiliğin ve sorumlulukların başlangıç aşamaları önem arz etmektedir, bu nedenle hukuki yardım alınmasında fayda olacaktır.

Av. Fırat Fesih KAYA