ADLİ SİCİL KAYDININ TUTULMASI

•5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun Adlî Sicil Kayıtlarının Tutulması kenar başlıklı 2. Maddesinde; Hakkında Türk mahkemeleri veya yabancı ülke mahkemeleri tarafından kesinleşmiş ve Türk Hukukuna göre tanınan mahkûmiyet kararı bulunan Türk vatandaşları ile Türkiye'de suç işlemiş olan yabancıların kayıtları da dahil tüm adlî sicil bilgileri; mahallinde bilgisayar ortamına aktarılmasını takiben, Adalet Bakanlığı Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğündeki Merkezî Adlî Sicilde tutulur.

ADLİ SİCİL KAYDI İLE ARŞİV KAYDININ FARKI;

•Adli sicil kaydı(sabıka kaydı) infazı tamamlanmamış sonuçları devam eden kayıtları içerirken, adli sicil arşiv kaydı infazı tamamlanmış etkisi ortadan kalkmış kayıtları içerir.

5352 Sayılı Adli Sicil Kanun’unun 4. Maddesinde Adli Sicile kaydedilecek bilgiler 5. Maddesinde ise Adli sicile kaydedilemeyecek bilgiler düzenlenmiştir.

ADLİ SİCİLE KAYDEDİLEMEYECEK BİLGİLER

•Türk mahkemeleri tarafından verilmiş olsa bile; disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri, disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar ile idarî para cezasına ilişkin kararlar adlî sicile kaydedilmez.

ADLİ SİCİLE KAYDEDİLECEK BİLGİLER

•Adli sicil kaydı, sabıka kaydı olarak da bilinmektedir. Bir ceza yargılaması sonucunda verilen hüküm yani hapis cezası, para cezası ve bunların ertelenmelerine dair kararlar, hükmedilen güvenlik tedbirleri kesinleştikten sonra adli sicile kaydedilmektedir. Hangi tür kararların ne şekilde sicile kaydedileceği 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nda yazmaktadır. Bu kayıtlar infaz bitene kadar adli sicilde yer almaktadır. Adli sicil kaydında yer alan bu kayıtlar gerekli prosedür tamamlandıktan sonra adli sicil kaydından silinerek arşiv kaydına alınmaktadır. Arşiv kaydında ise her suç bakımından silinme süreleri bulunmaktadır. Bu süreler 5 yıl, memnu (yasaklanmış) hakların iadesi şartıyla 15 yıl, yahut 30 yıl olarak Kanunda belirlenmiştir. Yani her suçun türüne ve alınan cezaya göre arşivden silinme süresi ve şekli bulunmaktadır. 

ADLİ SİCİL KAYDININ SİLİNMESİ İÇİN KİMDEN TALEP EDİLİR?

Adli sicil (sabıka) ve arşiv kayıtlarının silinebilmesi için yetkili mahkemeden "Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi Kararı" alınması ile birlikte arşiv kaydının silinmesi için yazacağınız bir dilekçe ile Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne başvurmanız yeterlidir. Adli sicil kaydı ile adli sicil arşiv kaydının silinmesi için ayrıca mahkemeye başvurmak gerekmez.

ADLİ SİCİL KAYDI SİLİNMESİ

Adli sicilden silinme ve arşivden silinme olmak üzere iki tür silinme söz konusudur. 

•Adli Sicilden silinme; cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması, ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikâyetten vazgeçme veya etkin pişmanlık, ceza zamanaşımının dolmasına ilişkin bildirme fişinin Genel Müdürlükteki merkezi sisteme girilerek güncellenmesini müteakip Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından silinerek arşiv kaydına alınır.

•Genel af halinde silme işlemi Genel Müdürlükçe re’sen yapılarak kayıtlar arşive alınır. 

•İlgilinin ölümü halinde, kişinin ölümünü tevsik eden resmî belgenin Genel Müdürlüğe ulaşmasını müteakip adlî sicil kaydı tamamen silinir. Ceza infaz kurumlarındaki hükümlü ölüm bilgileri ise nüfus-kayıt bilgileriyle birlikte en geç üç-gün içinde ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarınca Genel Müdürlüğe bildirilir. Türk vatandaşları hakkında yabancı mahkemelerce verilmiş olup adli sicile kaydedilen hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûmiyet hükümleri, kesinleştiği tarihten itibaren mahkûmiyet kararında belirtilen sürenin geçmesiyle, Genel Müdürlükçe adlî sicil kayıtlarından çıkartılarak arşiv kaydına alınır. Adli para cezasına mahkûmiyet hükümleri ile cezanın ertelenmesine ilişkin hükümler, adli sicil kaydı sistemine alınmadan doğrudan arşive kaydedilir.

•Adli sicil kaydının silinmesi otomatik olarak yapılmamaktadır. Bu konuda uygun evrak ile uygun hukuki dilekçe ile başvuru yapmak gerekmektedir. Ayrıca süre belirlenmemiştir. Yani infaz bitince talep edildiğinde sicilden silinebilmektedir. Sicilden silinen kayıtlar arşiv kaydına alınmaktadır. İşte silinme süreleri olan 5 yıl, 15 yıl yahut 30 yıllık süreler arşiv kaydı bakımından söz konusu olmaktadır. Hangi suçlar bakımından hangi sürede ve koşulda silinme yapılacağı 5352 sayılı Kanunda belirtilmektedir. 

ARŞİV KAYDININ SİLİNMESİ

•İlgilinin ölümü üzerine, 

•Anayasanın 76.maddesi ile TCK dışındaki kanunlarda bir hak-yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren; Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla on beş yıl geçmesiyle, Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle, Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle,

•Fiilin kanunla suç olmaktan çıkarılması hâlinde, bu suçtan mahkûmiyete ilişkin adli sicil kaydı ve arşiv kayıtları, talep aranmaksızın,

•Kanun yararına bozma veya yargılamanın yenilenmesi sonucunda verilen beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararının kesinleşmesi hâlinde, önceki mahkûmiyet kararına ilişkin adli sicil kaydı ve arşiv kaydı, genel Müdürlükçe tamamen silinir. Adli sicil kaydının silinmesi, Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne verilecek bir dilekçe yoluyla olur.

Adli sicil kaydı ve arşiv kaydı silinmesi için işlemlerin hızlı bir şekilde halledilebilmesi için alanında uzman bir Ceza Avukatından profesyonel hukuki yardım alınması tavsiye edilmektedir.

Av. Yeşim Ezgi TÜRKMEN